Παρασκευή 30 Ιουνίου 2017

Οδοιπορικό στη Βυζαντινή Νάξο (ιθ’) «Ο καλαίσθητος ναός των Αγίων Αποστόλων στο Μετόχι της Τραγαίας»

«Ο καλαίσθητος ναός των Αγίων Αποστόλων
στο Μετόχι της Τραγαίας»



Ειρήνης Βασιλάκη

Αρχαιολόγου


Ο Ιερός Ναός Αγίων Αποστόλων Μετοχίου Νάξου
Ο ιερός ναός των Αγίων Αποστόλων βρίσκεται στην κεντρική Νάξο, μέσα σε έναν ελαιώνα εντός του μικρού οικισμού του Μετοχίου στην Τραγαία. Πρόκειται για μετρίου μεγέθους σταυροειδή εγγεγραμμένο ναό, ο οποίος παρουσιάζει πολλές ιδιομορφίες. Είναι ο μοναδικός στο νησί που φέρει όροφο, ενώ λόγω του κεραμοπλαστικού του διακόσμου θεωρείται το πιο περίτεχνο βυζαντινό μνημείο της Νάξου.

Εικ. 1 Άποψη του εσωτερικού του Ναού
από δυτικά. 

Οι εσωτερικές διαστάσεις του, συμπεριλαμβανομένου της αψίδας και του νάρθηκα, φτάνουν τα 12,10 x 5,69 μ. Το μνημείο – όπως προαναφέρθηκε - ανήκει στον τύπο του τετράστυλου σταυροειδούς εγγεγραμμένου με τρούλο και νάρθηκα ναού (εικ. 1). Ο τρούλος στηρίζεται σε τέσσερις ελεύθερους πεσσούς και η βάση του είναι ελλειψοειδής (εικ. 2). Στα ανατολικά ανοίγονται τρεις ημικυκλικές αψίδες, εκ των οποίων η κεντρική είναι μεγαλύτερη και διασώζει σύνθρονο μιας βαθμίδας. Στα δυτικά έχουν προστεθεί διαδοχικά δύο νάρθηκες. Ο παλαιότερος είναι καμαροσκεπής και ο νεώτερος τρουλαίος. Φέρει και δεύτερο όροφο μονόχωρο με τρούλο και εγγεγραμμένη αψίδα. Οι εσωτερικές επιφάνειες του μνημείου είναι επιχρισμένες και το δάπεδο καλύπτεται με πλάκες. Το δάπεδο του ορόφου είναι ξύλινο.

Εικ. 2. Ἀποψη του Τρούλου εσωτερικά

Εικ. 3 Απεικόνιση Σταυρού στο βόρειο τοίχο του Ναού
Τους εσωτερικούς τοίχους του ναού κάλυπτε στρώμα ασβεστοκονιάματος. Κάτω από αυτό τη διετία 1972 - 1973 αποκαλύφτηκαν υπολείμματα τοιχογραφιών. Ορισμένα λείψανα περιλαμβάνουν σταυρούς μέσα σε πλαίσια και είναι πιθανόν να ανάγονται στην περίοδο της Εικονομαχίας(;) (εικ. 3). Το μεταγενέστερο στρώμα χρονολογείται στον 12ο – 13ο αιώνα (εικ. 4, εικ. 5). 

Εικ. 4 Απεικόνιση της Παναγίας ολόσωμης
στα νότια του τέμπλου
Εικ. 5. Παράσταση με δέηση στο τεταρτοσφαίριο
της κεντρικής ασπίδας.

Εξωτερικά το μνημείο παρουσιάζει πλούσια διάρθρωση όγκων. Ο τρούλος έχει σχεδόν κυβικό τύμπανο, ενώ ο τρουλίσκος του νάρθηκα έχει ψηλό κυλινδρικό τύμπανο. Καλύπτονται και οι δύο με κεραμίδια, ενώ οι στέγες του ναού - δίριχτες και μονόριχτες - έχουν κάλυψη από σχιστολιθικές πλάκες. 

Η σύνθεση των όψεων της εκκλησίας είναι πλούσια και οι αναλογίες ραδινές. Είναι κτισμένη με συλλεκτές πέτρες και στις πλάγιες εξωτερικές όψεις της διαμορφώνεται σειρά επάλληλων τυφλών αψιδωμάτων διακοσμημένων με σταυροφιαλοστόμια (εικ. 6). 

Εικ. 6 Ο σπάνιος κεραμοπλαστικός διάκοσμος της νότιας πλευράς

Η επίσκεψη στον ιερό ναό των Αγίων Αποστόλων επιφυλάσσει στον επισκέπτη, εκτός από έναν ευχάριστο περίπατο και μια απτή εμπειρία του μοναδικού βυζαντινού πλούτου του νησιού. 


Ο Ιερός Ναός πανηγυρίζει την 30η Ιουνίου!

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Σχόλιο Ιστολογίου

Οι απόψεις που εκφράζονται, απηχούν την προσωπική γνώμη του εκάστοτε γράφοντος.

Γράψτε το σχόλιό σας και απλά περιμένετε λίγες ώρες μέχρι να το δείτε δημοσιευμένο.

Σχόλια που τηρούν στοιχειώδη κανόνες ευπρέπειας είναι αυτονόητο ότι αποτελούν αφορμή διαλόγου και ουδέποτε θα λογοκριθούν.

Δεν επιτρέπονται σχόλια που συκοφαντούν κάποιο πρόσωπο, που περιέχουν υβριστικούς χαρακτηρισμούς κλπ. Για τον λόγο αυτό ενεργοποιήθηκε η προ-έγκριση για να αποφευχθούν κρούσματα προσβλητικής συμπεριφοράς διότι οφείλουμε να διαφυλάξουμε την αξιοπρέπεια του ιστολογίου μας.

Ανώνυμα σχόλια ή σχόλια με ψευδώνυμο ενδέχεται να διαγραφούν για την διαφύλαξη της ποιότητας. Τα σχόλια δεν είναι πεδίο στείρας αντιπαράθεσης αλλά προβληματισμού και γόνιμου διαλόγου.